Voordelen en risico’s van de gebruikelijke potentieverhogende middelen
Ongeveer één op de tien mannen krijgt in zijn leven te maken met erectiestoornissen. Het is dan ook niet verrassend dat er een enorme markt bestaat voor potentiemiddelen bij erectiele disfuncties. Omdat het niet meevalt om al deze verschillende producten met elkaar te vergelijken, heb ik een overzicht gemaakt. Daarbij heb ik niet alleen gekeken naar de werkzaamheid van het middel, maar ook naar de mogelijke risico’s die verbonden zijn aan het gebruik ervan. Hoe dan ook adviseer ik een bezoek aan de dokter voordat welk product dan ook wordt genomen.
Viagra
Viagra is de klassieker. Het gaat zelfs zó ver dat de merknaam Viagra vaak synoniem staat voor een erectie- of potentiemiddel. Oorspronkelijk werd de werkzame stof in Viagra, Sildenafil, ontwikkeld om angina pectoris te behandelen. Tijdens klinische tests bleek echter bij toeval dat het een stimulerend effect had op de erectie, wat te verklaren is doordat het de bloedvaten verwijdt. Wat dus oorspronkelijk een bijwerking was, is uiteindelijk uitgegroeid tot het succesnummer Viagra.
De effecten en werkzaamheid van Viagra zijn in vele onderzoeken bewezen. Onafhankelijke wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat Sildenafil (afhankelijk van de toegediende dosis en het onderzoek) bij 60 tot 80% van de proefpersonen leidde tot een verbeterde erectie, wanneer het een uur voor de geslachtsgemeenschap werd ingenomen.
Het gebruik van het bekende blauwe pilletje kent echter ook een keerzijde: Viagra gaat vaak gepaard met bijwerkingen. Klachten in deze samenhang zijn onder andere hoofdpijn, maagdarmklachten en plotselinge gehoorschade. Ook stoornissen aan het gezichtsvermogen komen voor, evenals depressie, diarree en slijmvliesontstekingen. Daarbovenop komen nog een aantal mogelijke wisselwerkingen met andere medicijnen. Het gelijktijdige gebruik van nitraten (die zich eveneens in Viagra bevinden), kan zelfs dodelijk zijn.
Viagra geldt daarom als een van de gevaarlijkste potentiemiddelen. In 1999 berichtte het tijdschrift “Arznei Telegramm” reeds dat Sildenafil verantwoordelijk was voor 50 sterfgevallen per miljoen gebruikers. Het aantal lag vermoedelijk nog veel hoger, maar vanwege de niet-gemelde gevallen zijn geen andere cijfers beschikbaar. Experts pleitten al langer voor een boycot van Viagra. Alternatieven zonder bijwerkingen vindt men in de vorm van potentieverhogende middelen op basis van arginine.
Cialis
De tweede werkzame stof uit het rijtje PDE-5-remmers is Tadalafil. Sinds 2002 in het in tabletvorm onder de merknaam Cialis verkrijgbaar tegen erectiele disfunctie. Het onderscheidt zich van Viagra door zijn langere werkingsduur, die tot 24 uur kan aanhouden. Uit onderzoek bleek dat de toediening van 20 milligram, 10 milligram of minder, leidde tot een toename in de frequentie van geslachtsgemeenschap met 34 tot 39%. Significant hogere waarden dan bij de proefpersonen in de controlegroep, waar slechts een stijging van 6% werd gemeten.
Helaas ondervond de meerderheid van de testpersonen ook bijwerkingen. Rugpijn, spierpijn en hoofdpijn kwamen daarbij het meest voor. Daarnaast traden duizeligheid, tijdelijke gehoorproblemen en maagdarmklachten op. De beoordeling van het middel in het “Arznei Telegramm” was dan ook vernietigend: niet alleen bagatelliseert de fabrikant de ernstige bijwerkingen en zelfs sterfgevallen – ook de bewering dat het product bijzonder goed te verdragen zou zijn, is onvoldoende bewezen en wordt niet door objectieve cijfers ondersteund.
De werking van Tadalafil moet men inderdaad niet onderschatten: het positieve effect op de erectie houdt weliswaar lang aan (ca. 18 uur), maar even lang heeft men dus ook het risico op bij- en wisselwerkingen. Bovendien is het gebruik van andere nitraten tegelijk met Cialis een risico.
Levitra
Levitra is de derde PDE-5-remmer in het rijtje van toegelaten potentiemiddelen. De werkzame stof in Levitra heet Vardenafil en is vergelijkbaar met Sildenafil, de stof in Viagra. Onderzoek toonde aan dat er een significante verbetering van het erectievermogen optrad bij de proefpersonen die een uur voor de geslachtsgemeenschap 10 of 20 milligram Vardenafil innamen. Opvallend bij de tests was het hoge aantal uitvallers, wat mogelijk samenhangt met de bijwerkingen van Levitra. Zes van de tien proefpersonen hadden last van redelijk zware tot zware bijwerkingen. Gezien de chemische structuur van Vardenafil – vergelijkbaar met Sildenafil- is het niet vreemd dat de bij- en wisselwerkingen ook hier pittig zijn. Gebruikers klagen vaak over hoofdpijn, duizeligheid, een verminderd gezichtsvermogen en maagdarmklachten. Gedurende de klinische tests zouden zeker 5 sterfgevallen zijn gemeld.
Aminozuren: arginine en ornithine
De Amerikaanse wetenschappers Furchgott, Murad en Ignarro ontdekten dat het aminozuur arginine een onmisbare bouwsteen is om stikstofoxide (NO) te produceren. Arginine is de precursor van stikstofmonoxide. Een verhoogd stikstofoxide(NOx)niveau in het lichaam verwijdt de bloedvaten en zorgt zo voor een positief effect op de potentie. Voor de ontdekking van deze samenhang werden de drie wetenschappers in 1998 met de Nobelprijs voor Geneeskunde beloond. Ook andere wetenschappelijke studies bevestigen de positieve werking van arginine op de erectiele functie van de penis.
Het aminozuur ornithine is in tegenstelling tot arginine geen potentieverhogend middel in directe zin, maar heeft een meer intermediaire functie. De eiwitcomponent zorgt er namelijk voor dat het lichaam de arginine langer kan benutten. Bovendien maakt ornithine de vorming van arginine mogelijk en verbetert het de doorbloeding.
In tegenstelling tot de PDE-5-remmers hebben arginine en ornithine geen direct effect op de potentie. Ze ontvouwen hun werking iets langzamer, maar met een blijvend effect. Ook kennen ze geen gevaarlijke bij- of wisselwerkingen. Het lichaam maakt aminozuren in principe zelf aan, maar soms ontstaan er tekorten. Via de voeding of met behulp van voedingssupplementen kunnen deze eventueel worden aangevuld.
Ginseng
In Azië wordt ginseng beschouwd als een waar wondermiddel, een universeel inzetbaar medicijn. De wortels van deze plant uit de klimopfamilie worden in verschillende farmaceutische middelen verwerkt, onder andere vanwege zijn gunstige invloed op de bloeddruk en potentie. Wetenschappelijk onderzoek heeft de werking van ginseng nog niet objectief kunnen vaststellen. Wel is duidelijk dat de bijwerkingen van dit natuurproduct niet te onderschatten zijn: diarree en hoge bloeddruk, evenals het gevaarlijke Stevens-Johnson-syndroom, kunnen het gevolg zijn van het gebruik van ginseng.
Maca
Een ander plantaardig middel dat een libido- en potentieverhogende werking wordt toegeschreven, is de uit Peru stammende plant maca. Het extract of de poeder die uit de macawortel wordt gewonnen, wordt in internetfora veelvuldig geprezen om zijn potentieverbeterende werking. Er zijn echter nog geen wetenschappelijke bewijzen voor de effectiviteit van maca. Net als bij ginseng is wel duidelijk dat er een aantal bijwerkingen zijn bij het gebruik ervan, zoals diarree en misselijkheid.
Yohimbine
Ook het kruid yohimbe wordt gebruikt als afrodisiacum en potentiemiddel. Klinisch onderzoek bevestigt de potentieverhogende werking, maar wijst ook een aantal bijwerkingen uit. Proefpersonen klaagden over hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid, hoge bloeddruk, hartkloppingen en soms zelfs paniekaanvallen.
